Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына арнаған Жолдауында құқықтық тәртіп пен азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі ерекше назарға алынды. Қылмыспен күресудің тиімді тетіктерін жетілдіру – қоғам тұрақтылығы мен халықтың мемлекетке деген сенімінің кепілі.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылғы Қазақстан халқына арнаған Жолдауында елдің құқықтық тәртібі мен азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету – стратегиялық маңызды бағыт ретінде белгіленді. Президенттің бұл үндеуі – тек қауіпсіздік саласына емес, бүкіл қоғамға жасалған нақты қадамдар жоспары. Қылмыспен күресу жолында заманауи әдістер мен технологияларды енгізу – жаңа кезеңнің басты талаптарының бірі.
Мемлекет басшысы өз сөзінде құқық қорғау жүйесін түбегейлі жаңғырту қажеттігін атап өтті. Бұл – қылмысты тіркеп қана қоймай, оның алдын алу, болдырмау және терең себептерін анықтау дегенді білдіреді. Қазіргі таңда әлемнің дамыған елдері қылмыспен күресте тек реактивті емес, проактивті тәсілдерге көше бастады. Қазақстан да осы бағытта алға жылжуы тиіс.
Президент Жолдауында қауіпсіздік саласында цифрлық құралдарды кеңінен қолдану қажеттігі нақты айтылды. Бүгінгі таңда бейнебақылау жүйелері, жасанды интеллект (AI), үлкен деректерді (Big Data) талдау және киберқауіпсіздік құралдары қылмыстың алдын алуда маңызды рөл атқарып отыр. Мысалы, қалалық қауіпсіздік жүйелері арқылы жасалған құқық бұзушылықтарды дер кезінде анықтау мүмкіндігі артты.
Сонымен қатар, полиция қызметінің тиімділігін арттыратын «Сергек», «Smart City» сияқты жобалар қылмыспен күрестегі озық үлгілерге айналуда. Жолдауда айтылғандай, құқық қорғау органдарының қызметі тек шенеуніктермен шектелмеуі тиіс. Қоғам белсенділері, үкіметтік емес ұйымдар, БАҚ және еріктілер – құқықтық тәртіпті сақтауда негізгі серіктес болуы керек. Мемлекет пен азаматтар арасында ашық диалог орнаса, сенім нығаяды, нәтижесінде қылмыспен күрес те тиімді болмақ.
Қылмыстың алдын алу ісі ең алдымен жастармен жүйелі жұмыс жүргізуге байланысты. Президент атап өткендей, жастар арасындағы құқықбұзушылықтың өсуіне тек жазалау емес, тәрбиелік, әлеуметтік және психологиялық қолдау тетіктері арқылы жауап беру керек. Бұл бағытта мектептер мен ЖОО-лардағы құқықтық тәрбие, онлайн қауіпсіздік жайлы білім беру аса маңызды.
Мемлекет басшысы Жолдауында айтылған басымдықтар – қылмыспен күрестегі жаңа дәуірдің бастауы. Ендігі міндет – бұл бастамаларды іске асыруда қоғамның белсенділігін арттыру, технологиялық әлеуетті тиімді пайдалану және құқық қорғау саласын заманауи талаптарға сәйкестендіру. Қылмыстың алдын алу – тек полицияның емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті екенін ұмытпауымыз керек.
Алмаз ЖАҚАЕВ,
Қаражал қаласы Полиция бөлімінің бастығы.